تنها راه رسیدن به پیروزی و موفقیت صراط مستقیم است
تیر ۱۴, ۱۴۰۰
یازدهمین جلسه شرح نهج البلاغه درخصوص بررسی پایه های چهارگانه ایمان برگزار شد.
پایگاه خبری فین : مسعود غفاری فینی در جلسه یازدهم شرح نهج البلاغه در مسجد حضرت حجت ابن الحسن (عج) محله چهارباغ حکمت ۳۱ نهج البلاغه را برشمردند.
سُئِلَ (علیه السلام) عَنِ الْإِیمَانِ، فَقَالَ الْإِیمَانُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ: عَلَى الصَّبْرِ وَ الْیَقِینِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ. وَ الصَّبْرُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَى الشَّوْقِ وَ الشَّفَقِ وَ الزُّهْدِ وَ التَّرَقُّبِ؛ فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَى الْجَنَّهِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ [فِی] إِلَى الْخَیْرَاتِ. وَ الْیَقِینُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَى تَبْصِرَهِ الْفِطْنَهِ وَ تَأَوُّلِ الْحِکْمَهِ وَ مَوْعِظَهِ الْعِبْرَهِ وَ سُنَّهِ الْأَوَّلِینَ؛ فَمَنْ تَبَصَّرَ فِی الْفِطْنَهِ تَبَیَّنَتْ لَهُ الْحِکْمَهُ وَ مَنْ تَبَیَّنَتْ لَهُ الْحِکْمَهُ عَرَفَ الْعِبْرَهَ وَ مَنْ عَرَفَ الْعِبْرَهَ فَکَأَنَّمَا کَانَ فِی الْأَوَّلِینَ. وَ الْعَدْلُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَى غَائِصِ الْفَهْمِ وَ غَوْرِ الْعِلْمِ وَ زُهْرَهِ الْحُکْمِ وَ رَسَاخَهِ الْحِلْمِ؛ فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ وَ مَنْ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ [الْحِلْمِ] الْحُکْمِ وَ مَنْ حَلُمَ لَمْ یُفَرِّطْ فِی أَمْرِهِ وَ عَاشَ فِی النَّاسِ حَمِیداً. وَ الْجِهَادُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَى الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ؛ فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَنْ نَهَى عَنِ الْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ [الْمُنَافِقِینَ] الْکَافِرِینَ وَ مَنْ صَدَقَ فِی الْمَوَاطِنِ قَضَى مَا عَلَیْهِ وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِینَ وَ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اللَّهُ لَهُ وَ أَرْضَاهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ.
ترجمه :
از امام(علیه السلام) درباره ایمان سؤال شد فرمود: ایمان بر چهار پایه استوار است: بر «صبر» و «یقین» و «عدالت» و «جهاد». صبر از میان آنها، بر چهار شعبه استوار است: بر اشتیاق، ترس، زهد و انتظار.
آن کس که مشتاق بهشت باشد، شهوات و تمایلات سرکش را به فراموشى مى سپارد و آن کس که از آتش جهنم بیمناک باشد از گناهان دورى مى گزیند و کسى که زاهد و بى اعتنا به دنیا باشد مصیبت ها را ناچیز مى شمرد و آن کس که انتظار مرگ را مى کشد براى انجام اعمال نیک سرعت مى گیرد.
یقین نیز بر چهار شاخه استوار است: بر بینش هوشمندانه و عمیق و پى بردن به دقایق حکمت و پند گرفتن از عبرت ها و اقتدا به روش پیشینیان (صالح).
کسى که بینایى هوشمندانه داشته باشد حکمت و دقایق امور براى او روشن مى شود و کسى که دقایق امور براى او روشن شود عبرت فرا مى گیرد و کسى که درس عبرت گیرد چنان است که گویا همیشه با گذشتگان بوده است.
عدالت نیز چهار شعبه دارد: فهم دقیق، علم و دانش عمیق، قضاوت صحیح و روشن و حلم و بردبارى راسخ.
کسى که درست بیندیشد به اعماق دانش آگاهى پیدا مى کند و کسى که به عمق علم و دانش برسد از سرچشمه احکام، سیراب مى گردد و آن کس که حلم و بردبارى پیشه کند گرفتار تفریط و کوتاهى در امور خود نمى شود و در میان مردم با آبرومندى زندگى خواهد کرد.
جهاد (نیز) چهار شاخه دارد: امر به معروف، نهى از منکر، صدق و راستى در معرکه هاى نبرد، و دشمنى با فاسقان.
آن کس که امر به معروف کند پشت مؤمنان را محکم ساخته و آن کس که نهى از منکر کند بینى کافران (و منافقان) را به خاک مالیده و کسى که صادقانه در میدان هاى نبرد با دشمن (و هرگونه مقابله با آنها) بایستد وظیفه خود را (در امر جهاد) انجام داده و کسى که فاسقان را دشمن دارد و براى خدا خشم گیرد خداوند به خاطر او خشم و غضب مى کند (و او را در برابر دشمنان حفظ مى نماید) و روز قیامت وى را خشنود مى سازد.
مسعود غفاری با اشاره به حکمت ۳۱ نهج البلاغه گفت: امام(علیه السلام) در این کلام جامع، تفسیرى براى ایمان ذکر کرده که در هیچ منبع دیگرى به این گستردگى و وضوح دیده نمى شود; ایمان را فراتر از جنبه هاى عقیدتى، از جنبه هاى عملى و رفتارى نیز مورد توجه قرار داده است و تمام ریزه کارى ها و نکات دقیقى را که در تشکیل ایمان مؤثر است برشمرده است. نخست ایمان را بر چهار پایه و هر یک از پایه ها را بر چهار پایه دیگر استوار دانسته که مجموعاً شانزده اصل از اصول ایمان (عقیدتى و عملى) را تشکیل مى دهد و به یقین اگر کسى بتواند این اصول شانزده گانه را در خود زنده کند در اوج قله ایمان قرار خواهد گرفت و چنین ایمانى است که مى تواند دنیا را به سوى امنیت و آرامش و عدل و داد رهبرى کند و انسان را به مقام قرب پروردگار و اوج افتخار انسانى برساند.
ایشان ادامه دادند: باید توجه داشت که ایمان به خدا امری بی نهایت است و انسان در هر درجه ای از ایمان که باشد می تواند بازهم قدمی به سوی خدا بردارد، از این رو بر ما واجب است که هر روز و در هر نماز این دعا را تکرار نماییم : اهدنا الصراط المستقیم
حافظ قرآن کریم گفت: از آنجا که هدف امام(علیه السلام) در این حکمت، شرح و بیان ایمان از نظر اعتقاد قلبى و آثار لسانى و جنبه هاى عملى به طور کامل است براى هر یک از این پایه هاى چهارگانه، چهار شاخه بیان فرموده که در عمق حقیقت ایمان پیش رفته است.
ایشان در ادامه به پایه های چهارگانه اشاره نموده و گفتند: رکن و پایه اول ایمان، صبر است که حضرت مى فرماید: «خود صبر نیز، بر چهار شعبه استوار است: اشتیاق، ترس، زهد وانتظار»
اشتیاق به بهشت و نشانه ی آن رها کردن لذات و خواسته های نفسانی است، ترس از جهنم که نشانه ی آن اجتناب از محرمات است، زهد در دنیا که نشانه ی ان ناچیزشمردن مصیبت های دنیوی است و در انتظار مرگ بودن ، و هرکس در انتظار آن باشد خود را برای مرگ آماده کرده و در کارهای خیر سبقت خواهد گرفت.
رکن و پایه دوم ایمان، یقین است که حضرت می فرماید: یقین بر چهار شاخه استوار است: بر بینش هوشمندانه و عمیق و پى بردن به دقایق حکمت و پند گرفتن از عبرت ها و اقتدا به روش پیشینیان (صالح)
غفاری ادامه داد: مثلاً درباره خداشناسى نخست چشم باز کند و به خوبى آثار پروردگار را در جهان هستى ببیند سپس با اندیشه عمیق رابطه آن را با مبدأ آفرینش قادر و حکیم درک کند آن گاه از حوادث تاریخى عبرت بگیرد و خدا را از لابه لاى آن بشناسد و پس از آن بر آنچه از پیشنیان صالح و عالم به دست آمده مرور کند و علوم آنها را به علم خود بیفزاید تا یک خداشناس کامل گردد. همچنین در مورد خودسازى و عوامل تقرب به پروردگار.
آنگاه امام(علیه السلام) میوه هاى هر یک از این شاخه هاى چهارگانه را بیان مى کند و مى فرماید: «کسى که بینایى هوشمندانه داشته باشد حکمت و دقایق امور براى او روشن مى شود و کسى که دقایق امور براى او روشن شود عبرت فرا مى گیرد و کسى که درس عبرت گیرد چنان است که گویا همیشه با گذشتگان بوده است»
رکن و پایه سوم ایمان، عدل است که حضرت می فرماید : عدالت نیز چهار شعبه دارد: «فهم دقیق، علم و دانش عمیق، قضاوت صحیح و روشن و حلم و بردبارى»
در واقع کسى که بخواهد حکم عادلانه اى کند نخست باید از قابلیت و استعداد شایسته اى در فهم موضوع برخوردار باشد تا هرگونه خطا در تشخیص موضوع موجب خطا در نتیجه حکم نشود سپس آگاهى لازم را در ارتباط با حکم پیدا کند و آن را دقیقا منطبق بر موضوع نماید، آن گاه حکم نهایى را به طور واضح و روشن و خالى از هرگونه ابهام بیان کند و در این مسیر، موانع را با حلم و بردبارى برطرف سازد گرچه فهم به معناى مطلق دانستن و پى بردن به حقیقت است و با علم چندان تفاوتى ندارد; ولى چون در اینجا در مقابل علم قرار گرفته مناسب است که فهم ناظر به موضوع و علم ناظر به حکم باشد چه بسا ممکن است ارباب دعوا با سخنان خشن و حرکات ناموزون و اصرارهاى بى جا، روح قاضى را آزرده سازند. حلم و بردبارى راسخ او نباید اجازه دهد این گونه امور در روحش اثر بگذارد و کمترین تغییرى در حکم ایجاد کند.
استاد و حافظ کل قرآن کریم ادامه داد : آن گاه امام(علیه السلام) در یک نتیجه گیرى حکیمانه، آثار هر یک از این شاخه هاى چهارگانه عدالت را بیان مى کند، مى فرماید: «کسى که درست بیندیشد به اعماق دانش آگاهى پیدا مى کند و کسى که به عمق علم و دانش برسد از سرچشمه احکام، سیراب باز مى گردد و آن کس که حلم و بردبارى پیشه کند گرفتار تفریط و کوتاهى در امور خود نمى شود و در میان مردم با آبرومندى زندگى خواهد کرد»
رکن و پایه چهارم ایمان: جهاد است که حضرت مى فرماید: «جهاد (نیز) چهار شاخه دارد: امر به معروف، نهى از منکر، صدق و راستى در معرکه هاى نبرد، و دشمنى با فاسقان»
در واقع امام جهاد را به معناى وسیع کلمه تفسیر فرموده نه تنها جهاد نظامى در میدان جنگ با دشمنان که نتیجه همه آنها عظمت اسلام و مسلمانان و دفع شر کافران و فاسقان و منافقان است و به تعبیر دیگر امام به هر چهار محور جهاد: جهاد با قلب، با زبان، با عمل و با اسلحه در میدان نبرد اشاره مى کند که جهادى است فراگیر و شامل تمام مصداق ها.
آن گاه آثار هر یک از این شاخه هاى چهارگانه را به روشنى برمى شمرد و مى فرماید: «آن کس که امر به معروف کند پشت مؤمنان را محکم ساخته» «و آن کس که نهى از منکر کند بینى کافران (منافقان) را به خاک مالیده» «و کسى که صادقه در میدان هاى نبرد با دشمن (و هرگونه مقابله با آنها) بایستد وظیفه خود را (در امر جهاد با دشمن) انجام داده است» «و کسى که فاسقان را دشمن دارد و براى خدا خشم گیرد و غضب کند خدا نیز به خاطر او خشم مى کند (و او را در برابر دشمنان حفظ مى نماید و روز قیامت وى را خشنود مى سازد)»
غفاری ادامه داد: منظور از غضب براى خدا این است هنگامى که حدى از حدود الهى شکسته شود یا مظلومى گرفتار ظالمى گردد انسان خشمگین شود و به دفاع برخیزد. جالب اینجاست که حضرت فرموده خداوند چنین شخصی را در قیامت راضی میکند ، یعنی نه تنها خداوند از او راضی خواهد بود که در پی رضایت او نیز خواهد بود و این مقامی است که بالاتر از آن تصور نمیشود.
در پایان ایشان ضمن اشاره به اصول موفقیت در کارها گفتند آنچه امام(علیه السلام) در این بخش از سخنان پرمعنایش درباره ارکان ایمان و شاخه هاى آن بیان فرموده، علاوه بر این که راه رسیدن به ایمان کامل را براى تمام رهپویان این راه نشان داده، در واقع اصول موفقیت و پیشرفت براى هر کار است; خواه جنبه معنوى داشته باشد یا جنبه مادى. و آن اصول چنین است:
۱٫ علم و آگاهى کافى براى انجام آن کار.
۲٫ جهاد و تلاش و کوشش در راه رسیدن به مقصود.
۳٫ صبر و شکیبایى در برابر موانع راه و هر گونه کارشکنى از سوى مخالفان.
۴٫ غوطه ور نشدن در هوا و هوس ها و عدم وابستگى و ترک اسارت در چنگال آنها.
حال اگر بر این ارکان چهارگانه اصول شانزده گانه نیز افزوده شود و نتایج هر یک به دقت مورد بررسى قرار گیرد برنامه کاملى را تشکیل مى دهد که صراط مستقیم براى رسیدن به پیروزى هاست.
Error: API requests are being delayed. New posts will not be retrieved for at least 5 minutes.
There may be an issue with the Instagram access token that you are using. Your server might also be unable to connect to Instagram at this time.
Click here to troubleshoot.
مرداد ۱۴, ۱۴۰۲ ۰
اعضای هیئت رئیسه سال سوم دوره...تیر ۱۰, ۱۴۰۲ ۰
اجتماع بزرگ عید غدیر در فین با...خرداد ۳۱, ۱۴۰۲ ۰
به مناسبت سالروز ازدواج حضرت علی...خرداد ۲۹, ۱۴۰۲ ۰
تیم والیبال هیئت شاهزاده علی...خرداد ۲۷, ۱۴۰۲ ۰
فیلم سینمایی «غریب» در راستای...آذر ۰۶, ۱۳۹۶ ۱۳
آبان ۲۵, ۱۳۹۵ ۰
آبان ۲۳, ۱۳۹۵ ۱
اردیبهشت ۱۶, ۱۳۹۵ ۰
بهمن ۰۸, ۱۴۰۲ ۰